بهبود فرم ظاهری و رفع مشکلات ساختاری بینی برای بهبود تنفس

مقدمه

رینوپلاستی (Rhinoplasty) که به عنوان “عمل زیبایی بینی” شناخته می‌شود، یکی از رایج‌ترین و پرطرفدارترین جراحی‌های زیبایی است که هدف آن اصلاح شکل ظاهری بینی و بهبود عملکرد تنفسی است. اما بسیاری از افراد علاوه بر اصلاح فرم خارجی بینی، با مشکلات ساختاری داخلی نیز مواجه هستند که باعث اختلال در تنفس می‌شود. کجی تیغه بینی (انحراف سپتوم)، مشکلات مربوط به شاخک‌های بینی (توربین‌ها) و باریک بودن راه‌های هوایی از جمله این مشکلات هستند. در این مقاله از سایت دکتر بهنام خرمی (جراح بینی اصفهان _ جراح فک اصفهان)، به بررسی کامل رینوپلاستی با تمرکز بر اصلاح کجی داخلی بینی و تأثیر آن بر بهبود عملکرد تنفسی و زیبایی ظاهری می‌پردازیم.

آناتومی بینی و اهمیت عملکرد آن

بینی از ساختارهای پیچیده‌ای شامل استخوان، غضروف، بافت نرم و غشاهای مخاطی تشکیل شده است که نقش‌های مهمی در تنفس، تنظیم دما و رطوبت هوا، فیلتر کردن ذرات و احساس بویایی ایفا می‌کنند. مهم‌ترین بخش‌های بینی که در تنفس و عملکرد صحیح آن نقش دارند، عبارت‌اند از:

سپتوم (تیغه بینی): دیواره غضروفی و استخوانی که حفره‌های بینی را به دو بخش چپ و راست تقسیم می‌کند.

شاخک‌های بینی (توربین‌ها): ساختارهایی گوشتی در دیواره‌های جانبی بینی که وظیفه تنظیم جریان هوا، فیلتر کردن ذرات و گرم و مرطوب کردن هوای ورودی را دارند.

دریچه‌های بینی: قسمت‌های باریک و حساس در جلوی بینی که وظیفه کنترل جریان هوای ورودی را بر عهده دارند.

انحراف، باریک شدن یا تورم این بخش‌ها می‌تواند باعث انسداد راه‌های هوایی و دشواری در تنفس شود.

کجی داخلی بینی و تأثیر آن بر تنفس

۱. انحراف سپتوم (کجی تیغه بینی)

کجی تیغه بینی (Deviated Septum) یکی از رایج‌ترین مشکلات ساختاری بینی است که معمولاً به صورت مادرزادی یا بر اثر ضربه ایجاد می‌شود. در این حالت، تیغه بینی از مسیر مستقیم خود منحرف شده و باعث انسداد یک یا هر دو مجرای بینی می‌شود.

علائم انحراف تیغه بینی:

گرفتگی مداوم یک طرف بینی

خونریزی‌های مکرر بینی

سردرد و درد صورت

تنفس صدادار هنگام خواب

خشکی بینی و کاهش حس بویایی

۲. هیپرتروفی شاخک‌های بینی (بزرگ شدن توربین‌ها)

شاخک‌های بینی ممکن است به دلایل مختلف مانند آلرژی‌های مزمن، التهاب مزمن یا سینوزیت دچار تورم شوند. این امر باعث کاهش فضای داخلی بینی و دشواری در تنفس می‌شود.

علائم هیپرتروفی توربین‌ها:

گرفتگی دائمی بینی

کاهش جریان هوا

افزایش مخاط و ترشحات بینی

خرناس در خواب

۳. باریک بودن دریچه‌های بینی

باریک بودن دریچه‌های بینی، به‌ویژه دریچه داخلی، می‌تواند باعث محدود شدن جریان هوای ورودی شود. این مشکل ممکن است به صورت مادرزادی یا در اثر آسیب‌دیدگی ایجاد شود.

علائم:

دشواری در نفس کشیدن هنگام ورزش

صدای سوت هنگام تنفس

احساس فشار و خفگی در بینی

رینوپلاستی و اصلاح کجی داخلی بینی

۱. اهداف جراحی رینوپلاستی

رینوپلاستی ممکن است با دو هدف اصلی انجام شود:
اصلاح فرم ظاهری بینی: تغییر در شکل، اندازه، زاویه و هماهنگی بینی با سایر اجزای صورت
بهبود عملکرد تنفسی: رفع انسداد مسیرهای هوایی، اصلاح سپتوم منحرف و بهبود عملکرد دریچه‌های بینی

۲. سپتوپلاستی (Septoplasty)؛ اصلاح کجی تیغه بینی

سپتوپلاستی جراحی‌ای است که در آن انحراف تیغه بینی اصلاح می‌شود. این جراحی معمولاً به همراه رینوپلاستی انجام می‌شود تا هم عملکرد و هم ظاهر بینی بهبود پیدا کند.

مراحل سپتوپلاستی:

برش داخلی در غشای مخاطی بینی

برداشتن یا تغییر شکل غضروف و استخوان منحرف

صاف کردن تیغه بینی و تثبیت آن با بخیه

۳. توربینوپلاستی (Turbinate Reduction)؛ اصلاح شاخک‌های بینی

اگر شاخک‌های بینی بزرگ شده باشند، جراح می‌تواند با کاهش حجم آنها، فضای بیشتری برای جریان هوا ایجاد کند. این کار به روش‌های زیر انجام می‌شود:

کاهش اندازه با استفاده از لیزر

برداشتن بخشی از شاخک‌ها

سوزاندن یا منجمد کردن بافت اضافی

۴. بازسازی دریچه‌های بینی

در صورتی که باریکی دریچه‌ها باعث مشکل در تنفس شود، جراح با استفاده از گرافت (پیوند غضروف) یا باز کردن مجدد ساختار بینی، مسیرهای تنفسی را باز می‌کند.

مراقبت‌های بعد از رینوپلاستی + سپتوپلاستی

✅ مراقبت‌های اولیه:

استراحت در حالت نیمه نشسته برای کاهش تورم

استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول

مصرف داروهای ضد درد و آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک

✅ پرهیزها:

خودداری از فین کردن یا فشار به بینی

پرهیز از فعالیت‌های ورزشی سنگین به مدت ۴ تا ۶ هفته

خودداری از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید

✅ پیگیری‌ها:

کشیدن بخیه‌ها و برداشتن آتل بعد از ۷ تا ۱۰ روز

ارزیابی نهایی پس از ۳ تا ۶ ماه برای مشاهده نتیجه نهایی

نتایج و بهبود پس از جراحی

بهبود ظاهر بینی: بینی پس از جراحی ظاهر طبیعی‌تر و هماهنگ‌تری با سایر اجزای صورت خواهد داشت.
بهبود تنفس: پس از اصلاح کجی تیغه بینی و شاخک‌ها، تنفس از طریق بینی راحت‌تر می‌شود.
کاهش مشکلات خواب: کاهش خرناس و بهبود کیفیت خواب
کاهش حساسیت و خشکی بینی: بهبود عملکرد مخاط بینی و کاهش التهاب

عوارض احتمالی

اگرچه رینوپلاستی و سپتوپلاستی جزو جراحی‌های ایمن هستند، اما ممکن است عوارضی مانند موارد زیر رخ دهد:

خونریزی

عفونت

تغییر شکل ناخواسته بینی

کاهش حس بویایی (موقت)

جمع‌بندی

رینوپلاستی همراه با اصلاح کجی داخلی بینی (سپتوپلاستی و توربینوپلاستی) یک روش مؤثر برای بهبود فرم ظاهری و عملکرد تنفسی است. این جراحی علاوه بر بهبود زیبایی، با رفع انسداد مسیرهای هوایی و بهبود جریان تنفس، کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌بخشد.

لینک های کاربردی: 

جراح بینی اصفهان _ جراح فک اصفهان

صفحه ی دکتر بهنام خرمی در کلینیک 24 | جراح فک اصفهان در کلینیک 24 | جراح بینی اصفهان در کلینیک 24

دکتر بهنام خرمی جراح بینی اصفهان در دکتر آف | جراح فک اصفهان در دکتر آف | جراح بینی اصفهان در دکتر آف