اختلال مفصل گیجگاهی – فکی
اختلال مفصل گیجگاهی – فکی | مفصل گیجگاهی فکی شامل مفصل کندیل فک پایین با استخوان جمجمه می‌باشد و مانند تمامی مفاصل بدن در روان سازی و حرکت استخوان نقش دارد. این ناحیه شامل عضلات اطراف فک، عروقی خونی، استخوان و عصب است. اساس کار این مفصل هماهنگی فک ها در حرکات مانند جویدن و گازگرفتن است.
بنابراین اختلال در این ناحیه سبب مشکلات انعطاف پذیری فک ها میگردد. شما ممکن است در حالات صحبت، خمیازه، جویدن و یا حتی در حالت استراحت در نواحی فوق در این بیماری احسا س درد شدید و متناوب نمایید و شاید سالیان زیادی باشد،که با شما همراه بوده است.
آشنایی با سایر مطالب مفید و خواندنی دکتر بهنام خرمی جراح بینی اصفهان :
- مزایای جراحی بینی بیشتر است یا معایبش؟
- برای تعیین زمان مناسب عمل بینی چه مواردی را در نظر بگیریم؟
- جراح فک اصفهان
- آیا بینی من نیاز به عمل دارد؟ (نیاز به جراحی بینی)
- علت نارضایتی در عمل بینی (جراحی بینی ناموفق)
- از اپولیس فیشوراتوم چه می دانید ؟
- فصل مناسب برای عمل بینی
- جراح بینی اصفهان
- موقعیت های اضطراری بعد از عمل زیبایی بینی
- جراحی بینی چه مشکلاتی را می تواند برطرف کند؟ (دلایل انجام)
علایم اختلال مفصل گیجگاهی – فکی
شایع ترین علامت دردی است که نه تنها در ناحیه فک و صورت است بلکه در ناحیه شانه و گردن هم احساس میگردد. همچنین شما ممکن است یک احساس نامعقولی و نامتجانسی در ناحیه مفصل صورتی خود پیدا نموده و یا حتی دچار اسپاسم های عضلانی هم گردید. سندرم مفصل گیجگاهی فکی اغلب باعث درد و ناراحتی شدید می شود. این عارضه ممکن است موقتی باشد یا چندین سال طول بکشد. ممکن است یک یا هر دو طرف صورت شما را تحت تاثیر قرار دهد. زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا هستند و در بین افراد بین 20 تا 40 سال شایع‌تر است.
علائم رایج عبارتند از:
- درد یا حساسیت در صورت، ناحیه مفصل فک، گردن و شانه‌ها و داخل یا اطراف گوش هنگام جویدن، صحبت کردن یا باز کردن دهان زمانی که سعی می کنید دهان خود را کاملا باز کنید
- فک هایی که در موقعیت دهان باز یا بسته گیر یا قفل می کنند
- صداهای کلیک کردن، ترکیدن یا رنده کردن در مفصل فک هنگام باز یا بسته شدن دهان یا جویدن به گوش می رسد. این ممکن است دردناک باشد یا نباشد.
- احساس خستگی در چهره شما
- مشکل در جویدن یا گاز گرفتن ناگهانی ناراحت کننده – گویی دندان های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی گیرند.
- تورم در کنار صورت
- همچنین ممکن است دندان درد، سردرد، گردن درد، سرگیجه، گوش درد، مشکلات شنوایی، درد بالای شانه و صدای زنگ در گوش (وزوز گوش) داشته باشید.
راه تشخیص اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
دندانپزشک متخصص علائم و نشانه های مشکل شما را بررسی کرده و معاینات لازم را از شکل حرکات فک و وجود سفتی یا درد در عضلات صورت انجام می دهد. عکسبرداری رادیولوژی و در برخی موارد انجام ام آر آی یا سی تی اسکن نیز در صورت لزوم برای تشخیص دقیق تر استفاده شود. عکس ام آر آی بافت نرم همچون دیسک مفصل فک را بررسی می کند و به این ترتیب می توان حرکت مناسب فک را تشخیص داد. با انجام سی تی اسکن می توان جزئیات استخوان فک را مشاهده نمود. به علت اینکه بسیاری از بیماری های دیگر همچون دندان درد، عفونت سینوس، آرتروز یا بیماری لثه نیز می توانند علائم مشابه درد استخوان فک داشته باشند، دندانپزشک متخصص می تواند با بررسی سوابق شما و آزمایش های لازم علت درد مفصل فک را تشخیص دهد.
اگر اختلالات مفصل گیجگاهی فکی در شما تشخیص داده شود، درمان بلافاصله شروع می‌شود. دندانپزشک متخصص ممکن است در ابتدا به شما پیشنهاد دهد که از راه های درمانی غیر جراحی استفاده کنید. اما در مورد بیماران مبتلا به اختلالات شدید مفصل فکی گیجگاهی، مراقب و درمان های ساده و شخصی نتیجه ی مطلوب را به دنبال نخواهد داشت و نیاز به عمل جراحی می باشد. در هر حال عمل جراحی به عنوان آخرین راه حل برای درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی توصیه می‌شود.
روش های درمان
1 -ارتودنسی
آیا ارتودنسی برای درمان مفصل گیجگاهی فکی کاربرد دارد؟
در واقع مشکلاتی که برای بایت به وجود می‌آید، سبب ایجاد این ناهنجاری می‌شود، به همین جهت براکت‌ها می توانند به منظور کاهش علائم درد مورد استفاده قرار گیرند. زمانی که دندانها صاف و مرتب می‌شوند و در جایگاه صحیح خود قرار می‌گیرند، مفصل فکی گیجگاهی نیز به جایگاه خود بر میگردد که در این صورت علائم آن کاهش یافته و یا حتی متوقف می‌شوند.
ندرتا در اختلال مفصل گیجگاهی – فکی ما نیاز به جراحی داریم معمولا مشکلات با اصلاح پرکردگی ها و روکش های دندانی و یا ارتودنسی جهت مناسب کردن روابط دندانی واکلوژن برطرف میگردد.
2 -دستگاههای دندانی Dental Appliances
اگر اختلال ساختمانی و ساختاری در مفصل دیده نشود جراح شما توجه خود را معطوف به اثرات مخرب دندانی در حالت گاز گرفتن و جویدن مینماید در چنین حالتی با استفاده از دستگاههای خاصی اقدام به رفع این مشکل میگردد.
3 -گارد دهانی mouth guard
جراح با استفاده از یک صفحه پلاستیکی نسبت به فیکس کردن دندانهای فک بالا با پایین مینماید. این درمان خصوصا در موارد دندان قروچه خصوصا در شبها بسیار موثر است.
4 – اسپلینت
اسپلینت یک ابزار موثر است که با قرار گرفتن در دهان و بر روی دندانها، مانع از قرار گرفتن دندانها روی هم می‌شود. استفاده از این ابزار به طور معمول در شبها بوده و برای افرادی که دارای دندان قروچه هستند، بسیار مناسب است.
5 -درمان جراحی surgical treatment
در موارد اختلال مفصل گیجگاهی – فکی ساختاری و عدم کارآیی دستگاه و گاردهای دندانی و اسپلینت های با کمک از گرافی و یا MRI و حتی CT Scan استخوانهای فک جراح ممکن است درمان جراحی را به شما توصیه نماید.
این روش های جراحی شامل آرتروسکوپی، جراح باز و یا شستشو ناحیه به همراهی دوسوزن در ناحیه جهت ورود مایع شستشو و خروج موارد حاصله انجام گردد.
آیا می‌توان از مفصل گیجگاهی فکی پیشگیری کرد؟
به طور کلی باید گفت که راهی برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد، اما با مدیریت استرس و ترک برخی از عادات رفتاری نادرست مانند دندان قروچه می‌توانید به کاهش علائم آن کمک کنید. برای ترک دندان قروچه استفاده از نایت گارد می‌تواند بسیار موثر عمل کند. همچنین مشاوره، ورزش و تغذیه مناسب می‌توانند کارایی بسیاری برایتان داشته باشند.