تأثیر تنگی و انحراف فک بر تنفس: آپنه خواب و سایر مشکلات تنفسی مرتبط

تنگی و انحراف فک (مال اکلوژن)، وضعیتی است که در آن فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند. این ناهنجاری نه تنها بر ظاهر صورت و عملکرد جویدن و صحبت کردن تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند پیامدهای جدی برای سیستم تنفسی نیز داشته باشد، از جمله افزایش ریسک ابتلا به آپنه خواب و سایر مشکلات تنفسی. در این مقاله از سایت دکتر بهنام خرمی (جراح بینی اصفهان _ جراح فک اصفهان)، به بررسی دقیق این ارتباط و مکانیسم‌های دخیل می‌پردازیم.

1. آپنه انسدادی خواب (OSA):

یکی از جدی‌ترین عوارض تنگی و انحراف فک، آپنه انسدادی خواب (OSA) است. در OSA، راه‌های هوایی فوقانی به طور مکرر در طول خواب مسدود می‌شوند، که منجر به وقفه‌های تنفسی کوتاه مدت می‌شود. این وقفه‌ها می‌تواند منجر به کاهش سطح اکسیژن خون، افزایش فشار خون، و اختلال در خواب شود.

ارتباط بین مال اکلوژن و OSA چند وجهی است:

• تنگ شدن راه هوایی فوقانی: تنگی و انحراف فک می‌تواند باعث تنگ شدن راه هوایی فوقانی، به ویژه در ناحیه حلق و زبان کوچک شود. موقعیت نامناسب زبان، فک پایین عقب رفته، و یا انسداد ناشی از دندان‌های کج و نامرتب می‌تواند باعث انسداد راه هوایی شود.
• کاهش تون عضلانی: در افراد مبتلا به OSA، کاهش تون عضلانی در عضلات حلق و زبان نیز مشاهده می‌شود. این کاهش تون عضلانی می‌تواند باعث شلی و افتادگی بافت‌های نرم حلق شود و احتمال انسداد راه هوایی را افزایش دهد. مال اکلوژن می‌تواند به این کاهش تون عضلانی نیز کمک کند.
• موقعیت سر و گردن: در برخی موارد، مال اکلوژن منجر به وضعیت نامناسب سر و گردن می‌شود که می‌تواند راه هوایی را تنگ‌تر کند.

علائم OSA مرتبط با مال اکلوژن:

1. خرخر بلند و مداوم
2. وقفه‌های تنفسی در طول خواب
3. خواب آلودگی روزانه بیش از حد
4. سردردهای صبحگاهی
5. تمرکز ضعیف
6. تحریک پذیری
7. فشار خون بالا

2. سایر مشکلات تنفسی:

علاوه بر OSA، مال اکلوژن می‌تواند به سایر مشکلات تنفسی نیز کمک کند:

• سینوزیت: موقعیت نامناسب فک بالا می‌تواند بر روی سینوس‌ها تأثیر بگذارد و تخلیه مخاط را دشوارتر کند، که منجر به افزایش ریسک سینوزیت می‌شود.
• عفونت‌های گوش: در برخی موارد، مال اکلوژن می‌تواند باعث اختلال در عملکرد شیپور استاش (لوله ای که گوش میانی را به حلق وصل می‌کند) شود و ریسک عفونت‌های گوش را افزایش دهد.
• تنفس دهانی: کودکان مبتلا به مال اکلوژن ممکن است به دلیل انسداد راه‌های هوایی بینی مجبور به تنفس دهانی شوند. تنفس دهانی می‌تواند منجر به خشکی دهان، مشکلات دندانی، و اختلالات رشد صورت شود.
• آسم: در حالی که ارتباط مستقیم بین مال اکلوژن و آسم هنوز به طور کامل روشن نشده است، برخی مطالعات نشان داده‌اند که مال اکلوژن می‌تواند بر کنترل راه‌های هوایی و شدت آسم تأثیر بگذارد.

درمان:

درمان مشکلات تنفسی مرتبط با مال اکلوژن، اغلب شامل ترکیبی از روش‌های درمانی است:

1. ارتودنسی: ارتودنسی می‌تواند برای اصلاح موقعیت دندان‌ها و فک‌ها و بهبود عملکرد راه هوایی استفاده شود.
2. جراحی فک: در برخی موارد، جراحی فک ممکن است برای اصلاح شدیدتر ناهنجاری‌های اسکلتی صورت و بهبود راه هوایی مورد نیاز باشد.
3. CPAP: دستگاه CPAP می‌تواند در درمان OSA استفاده شود. این دستگاه با ایجاد فشار مثبت مداوم در راه‌های هوایی، از انسداد آن‌ها در طول خواب جلوگیری می‌کند.
4. درمان‌های دیگر: بسته به مشکل تنفسی، ممکن است درمان‌های دیگری مانند داروها، آلرژی درمانی، یا فیزیوتراپی نیز مورد نیاز باشد.

نتیجه گیری:

مال اکلوژن می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سیستم تنفسی داشته باشد و ریسک ابتلا به آپنه خواب و سایر مشکلات تنفسی را افزایش دهد. تشخیص و درمان زودهنگام مال اکلوژن می‌تواند به پیشگیری از این مشکلات و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند. مراجعه به متخصص ارتودنسی و متخصص خواب برای ارزیابی و درمان این مشکلات ضروری است. این مقاله صرفاً جنبه اطلاعاتی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی نیست.

لینک های کاربردی: 

جراح بینی اصفهان _ جراح فک اصفهان

صفحه ی دکتر بهنام خرمی در کلینیک 24 | جراح فک اصفهان در کلینیک 24 | جراح بینی اصفهان در کلینیک 24

دکتر بهنام خرمی جراح بینی اصفهان در دکتر آف | جراح فک اصفهان در دکتر آف | جراح بینی اصفهان در دکتر آف