ترمیم بینی آسیب‌دیده در اثر ضربه، تصادف یا جراحات دیگر
مقدمه
بینی به دلیل موقعیت مرکزی خود در صورت، یکی از شایع‌ترین نواحی بدن است که در معرض آسیب‌های ناشی از ضربه، تصادف و جراحات دیگر قرار دارد. شکستگی بینی و آسیب به ساختارهای داخلی آن می‌تواند باعث مشکلات عملکردی (مانند انسداد تنفسی) و ناهنجاری‌های ظاهری شود. بازسازی بینی پس از آسیب، ترکیبی از مهارت‌های جراحی پلاستیک و رینوپلاستی (عمل زیبایی بینی) است که هدف آن بازگرداندن عملکرد طبیعی بینی و اصلاح ناهنجاری‌های ظاهری است. در این مقاله از سایت دکتر بهنام خرمی (جراح بینی اصفهان _ جراح فک اصفهان)، به جنبه‌های مختلف بازسازی بینی پس از آسیب، از جمله علل، تشخیص، روش‌های جراحی و مراقبت‌های پس از عمل پرداخته می‌شود.
علل و انواع آسیب‌های بینی
آسیب‌های بینی می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی باشند که به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
آسیب‌های تروماتیک
ضربه مستقیم (مشت، سقوط، برخورد با جسم سخت)
تصادفات رانندگی
آسیب‌های ورزشی (مانند فوتبال، بوکس)
آسیب‌های نافذ
زخم‌های ناشی از چاقو یا اشیای تیز
زخم‌های گلوله
آسیب‌های ناشی از عمل جراحی قبلی یا خطاهای پزشکی
عوارض ناشی از رینوپلاستی قبلی
ترمیم ناقص شکستگی‌های قبلی
علائم و نشانه‌های شکستگی و آسیب بینی
آسیب به بینی معمولاً با علائم زیر همراه است:
تورم و کبودی در اطراف بینی و زیر چشم‌ها
تغییر شکل ظاهری بینی (کجی، فرورفتگی یا بیرون‌زدگی)
خونریزی از بینی (اپیستاکسی)
انسداد بینی (دشواری در تنفس)
درد و حساسیت به لمس
هماتوم سپتوم (تشکیل لخته خون در سپتوم بینی)
تشخیص آسیب‌های بینی
تشخیص دقیق آسیب‌های بینی برای برنامه‌ریزی درمان مناسب ضروری است. ابزارهای زیر برای ارزیابی شدت آسیب استفاده می‌شوند:
1. معاینه بالینی
پزشک با لمس و مشاهده ساختارهای خارجی و داخلی بینی، تورم، حساسیت و انسداد مجاری تنفسی را بررسی می‌کند.
2. تصویربرداری پزشکی
رادیوگرافی (X-ray): برای ارزیابی شکستگی‌های استخوانی
سی‌تی اسکن (CT scan): برای بررسی دقیق‌تر شکستگی‌های پیچیده و آسیب به ساختارهای داخلی
MRI: در صورت مشکوک بودن به آسیب‌های بافت نرم یا غضروفی
روش‌های درمان و بازسازی بینی پس از آسیب
1. درمان غیرجراحی
در موارد آسیب‌های خفیف، درمان‌های غیرجراحی شامل موارد زیر است:
کمپرس سرد: برای کاهش تورم
داروهای ضد التهاب و مسکن: برای کاهش درد و التهاب
جا انداختن بسته (Closed Reduction): اگر شکستگی خفیف باشد، می‌توان استخوان بینی را بدون نیاز به جراحی باز، با دست جا انداخت.
2. درمان جراحی (بازسازی بینی)
در موارد آسیب‌های شدید یا شکستگی‌های پیچیده، جراحی بازسازی ضروری است. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
الف) جا انداختن باز (Open Reduction)
در صورت شکستگی پیچیده، استخوان‌های بینی به کمک جراحی باز و تحت بیهوشی عمومی در جای خود قرار داده می‌شوند.
ب) سپتوپلاستی (Septoplasty)
در صورت آسیب به تیغه بینی (سپتوم)، برای اصلاح انسداد تنفسی، سپتوپلاستی انجام می‌شود.
طی این عمل، پزشک غضروف و استخوان آسیب‌دیده را بازسازی کرده و سپتوم را در موقعیت صحیح قرار می‌دهد.
ج) رینوپلاستی (Rhinoplasty)
در صورت تغییر شکل ظاهری بینی، از تکنیک‌های رینوپلاستی برای اصلاح فرم بینی استفاده می‌شود.
این روش ممکن است شامل بازسازی استخوان و غضروف، پیوند بافت و اصلاح پوست باشد.
د) بازسازی با استفاده از پیوند غضروف
در صورت از بین رفتن غضروف یا استخوان، ممکن است از غضروف دنده، گوش یا سپتوم بینی برای بازسازی استفاده شود.
هـ) توربینوپلاستی (Turbinectomy)
اگر مخاط یا توربین‌ها (شاخک‌های بینی) به دلیل آسیب متورم شده باشند، با انجام توربینوپلاستی آن‌ها را کوچک کرده و مسیر تنفسی باز می‌شود.
مراقبت‌های پس از عمل
1. اقدامات اولیه
استفاده از کمپرس سرد برای کاهش کبودی و تورم
مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب طبق تجویز پزشک
پرهیز از فین کردن و فشار به بینی
2. محافظت از ساختار بازسازی‌شده
پرهیز از انجام ورزش‌های سنگین و فعالیت‌های فیزیکی شدید به مدت ۶ هفته
اجتناب از خوابیدن به پهلو یا روی بینی
3. پیگیری‌های پزشکی
معاینه منظم توسط پزشک برای ارزیابی وضعیت بهبود
در صورت بروز عفونت یا خونریزی، مراجعه فوری به پزشک
عوارض احتمالی پس از بازسازی بینی
عفونت در محل جراحی
هماتوم (تجمع خون در بافت‌ها)
عدم اصلاح کامل تغییر شکل بینی
مشکلات تنفسی مداوم
آسیب به حس بویایی
نتایج بلندمدت بازسازی بینی
در بیشتر موارد، بازسازی بینی پس از آسیب با موفقیت همراه است. نتایج بلندمدت شامل موارد زیر است:
بهبود عملکرد تنفسی و کاهش انسداد بینی
اصلاح شکل ظاهری بینی
بازگرداندن تقارن صورت
افزایش اعتماد به نفس بیمار
نتیجه‌گیری
بازسازی بینی پس از ضربه و شکستگی یک فرایند پیچیده است که نیازمند تخصص جراح پلاستیک و گوش و حلق و بینی (ENT) است. تشخیص دقیق، انتخاب روش درمانی مناسب و مراقبت‌های پس از عمل نقش کلیدی در موفقیت درمان دارند.
لینک های کاربردی:
جراح بینی اصفهان _ جراح فک اصفهان
صفحه ی دکتر بهنام خرمی در کلینیک 24 | جراح فک اصفهان در کلینیک 24 | جراح بینی اصفهان در کلینیک 24
دکتر بهنام خرمی جراح بینی اصفهان در دکتر آف | جراح فک اصفهان در دکتر آف | جراح بینی اصفهان در دکتر آف