اتوگرافت
اتوگرافت استخوان قسمتی از بدن خود بیمار است که برداشته شده و به جای دیگری پیوند زده میشود. این نوع از پیوند استخوان مستلزم انجام دو جراحی است. یکی برای برداشتن استخوان از ناحیهی مناسب و دیگری برای قرار دادن استخوان در ناحیهی تحت درمان.
نواحی مناسب برای برداشت استخوان شامل:
• چانه یا راموس در فک پایین(قسمت عقب فک پایین)
• لگن یا استخوان ساق (درشتنی)
اگر چه پیوند استخوان فک در این روش مستلزم بستریشدن و بیهوشی برای جراحی است اما باید در نظر داشت که برداشت استخوان از بدن خود بیمار یک مزیت محسوب شده و شانس موفقیت را بالا میبرد. همچنین امکان انتقال بیماری در این روش برابر با صفر است.
آلوگرافت
در پیوند استخوان فک با روش آلوگرافت استخوان مورد نیاز برای پیوند، از بدن یک متوفی تامین میشود که در آزمایشگاه، فرآوری شده ( انجماد و استریلیزاسیون) و در بانک بافت نگهداری میشود. در صورتی که بیمار تمایل به برداشت استخوان از بدن خودش را نداشته باشد، می توان از این گزینه برای وی استفاده کرد.
مزیت استفاده از این روش این است که به راحتی در دسترس بوده و نیازی به جراحی دوم ندارد. طی آزمایشات بالینی برای استخوان آلوگرافت، شواهد مثبت و قطعی به دست آمده و دارای نتایج ایمنی عالی میباشد. منتهی در مواردی امکان انتقال بیماری، عفونت و یا عدم پذیرش فرد گیرنده وجوددارد.
زنوگرافت
در روش زنوگرافت برای پیوند استخوان فک، از مواد معدنی استخوان طبیعی که استریلیزه شده و تمام مواد آلی آن حذف شده، استفاده میشود. امروزه استفاده از استخوان گاو به عنوان ماده پیوندی در اکثر جراحیهای دهان به امری عادی تبدیل شده است و سالهاست که به عنوان یک تکنیک اثبات شده و مطمئن شناخته شده است.
از عیوب این روش میتوان به عدم استخوانسازی و عدم امکان استفاده در ضایعات وسیع، اشاره کرد. این در حالی است که سهولت پیوند استخوان با این روش، نیاز نداشتن به جراحی ثانویه جهت برداشت استخوان و همچنین عدم انتقال بیماری، همگی از مزایای زنوگرافت محسوب میشوند.
آلوپلاست
در روش آلوپلاست، از مواد سنتزی برای تشکیل استخوان استفاده میشود. این مواد برخی سلولهای بدن را تحریک میکند تا بدون پیوند به استخوان تبدیل شوند. کارآمدی پیوند استخوانی آلوپلاست کمتر از پیوند آلوگرافت ویا زنوگرافت میباشد، اما در عوض احتمال عفونت کردن آن نیز بسیار کمتراست.
عوارض پیوند استخوان فک
احتمالاً بیمار بعد از عمل جراحی موارد زیر را تجربه میکند:
• درد و خونریزی
• تورم در ناحیه جراحی شده
• حساس شدن دندان به سرما و گرما
• امکان شکلگیری پوسیدگی در ریشه دندان
دکتر بهنام خرمی