نحوه کاشت دندان

مراحل ایمپلنت دندان مانند هر درمان جراحی دیگر با ایجاد بی حسی موضعی در ناحیه مورد نظر آغاز شدمیشود.
در نتیجه بیمار در حین جراحی هیچگونه درد ایمپلنت دندان را حس نخواهد کرد.
سپس با توجه به طرح درمان انتخابی و ضمانت استخوان، ایمپلنت در استخوان فک قرار می گیرد.
برای اینکه ایمپلنت با استخوان پیوند خوبی برقرار کند به مدت 12 تا 24 هفته زمان لازم دارد.
پس از طی دوره پیوند استخوان (اسئواینتگریشن) ایمپلنت های پایه و بستری مقاوم را برای طرح درمان انتخابی فراهم می آورند.
برای راحتی بیمار تا ساخته شدن پروتز اصلی، بر روی ایمپلنت پروتز موقت طراحی می شود تا عمل تکلم و جویدن به طور موقت انجام گردد.
قالب گیری از ایمپلنت جزء موارد حساس و دقیق در ساخت پروتز ایمپلنت می باشد و بیمار می بایست کلیه دستورات دندانپزشک معالج را با دقت اجرا نماید.

مراقبتهای بعد از جراحی

تاثیر ژنتیک روی برجستگی گوش

ایجاد شدن گوش برجسته، اغلب جنبه ژنتیکی دارد و ژن آن غالب است.
به دلیل نرمی لاله گوش نوزادان، برای پیشگیری در نوزاد مبتلا، می توان بوسیله غالب هایی از ایجاد گوش برجسته جلوگیری کرد. البته این کار در سه هفته اول زندگی، پاسخ مناسبی می دهد و بعد از آن چندان تاثیری ندارد. ضمنا باید در نظر داشت که از فشردگی بیش از حد گوش جلوگیری شود زیرا می تواند شکل گوش را به صورت گوش مچاله شده تغییر دهد. به یاد داشته باشیم که گوش برجسته در کودکان زیر ۳-۲ سال با شیوع بیشتری دیده می شود که بعدها با رشد کودک اغلب آنها اصلاح شده و نیاز به هیچگونه درمانی ندارند. رشد لاله گوش تقریبا در شش سالگی کامل می شود و بعد از این زمان، بدون درمان، بهبودی در وضعیت گوشها ایجاد نخواهد شد.

درمان گوش برجسته به چه صورت انجام می شود؟

گوش برجسته با روش جراحی و به صورت سرپایی قابل اصلاح است. این کار تحت بیحسی موضعی و بدون نیاز به بیهوشی انجام می گیرد. البته در بچه ها و کسانی که به دلیل ترس، قادر به همکاری نمی باشند، این کار زیر بیهوشی صورت می گیرد. بوسیله برشی که در پشت گوش داده می شود، قسمتی از غضروف برداشته شده و یا تغییر شکل پیدا می کند. بعدها محل برش به خوبی ترمیم می شود و به دلیل موقعیتی که دارد هیچگاه دیده نمی شود. این عمل تاثیری در شنوایی فرد ایجاد نمی کند.

---

دکتر بهنام خرمی

متخصص جراحی فک و صورت و زیبائی

عمل جراحی رینوپلاستی اصلاح  ساختمان خارجی بینی برای رفع نقص های زیبایی یا عملکردی مادرزادی و اکتسابی بینی است. اما بعد از جراحی رینوپلاستی باید یک سری نکاتی را رعایت کرد تا بهبودی کامل حاصل شود.

نکات توصیه ای بعد از جراحی رینوپلاستی

– روز اول استراحت کامل داشته باشید و از رژیم غذایی مایعات سرد استفاده کنید.
– کمپرس سرد تا 48 ساعت اول (قبل از در آوردن تامپون ها) هر دو ساعت یکبار به مدت 20 دقیقه روی کبودیها و کمپرس گرم 48 ساعت دوم (بعد از در آوردن تامپونها) برای کم کردن کبودی وتورم به همان صورت استفاده گردد.
– داروهای تجویز شده توسط پزشک مرتب مصرف شود و از مصرف داروهای اضافی خودداری نماید.
– استراحت به حالت نیمه نشسته واز دو عدد بالشت درزیر سر استفاده گردد و از پایین نگه داشتن سر به مدت طولانی خودداری شود.
– تا یک هفته استراحت نسبی داشته باشید ، از فعالیتهای جسمی زیاد ،ورزش کردن ،بلند کردن اجسام سنگین خوداری و بیشتر استراحت کنید.
– از خوردن غذاهای سفت که به جویدن زیاد نیاز دارد خودداری و از غذاهای نرم و میکس شده استفاده کنید.
– از فین کردن خودداری نمائید و در صورت داشتن ترشح یا خونابه با دستمال کاغذی نرم بینی را خشک نمائید.
– دندانها را با مسواک کودک و نرم و با ملایمت مسواک کنید.
– حداقل 2 ماه ازعینک استفاده نکنید . در صورتیکه عینکی هستید از روش اتصال عینک با چسب به پیشانی استفاده کنید. استفاده از لنزهای طبی بعد از کاهش تورم ، بلامانع میباشد.
– قبل از برداشتن گچ در صورت نیاز به استحمام ، از وان یا ریختن آب با ظرف روی بدن استفاده کنید. از دوش گرفتن جدا خودداری و زمان حمام کوتاه باشد و از گرمای زیاد و بخار اجتناب کنید زیرا موجب تورم بیشتر بینی خیس شدن پانسمانها خواهد شد.
– حداقل به مدت دو هفته از خندیدن ، گریه کردن و حرکات اضافی صورت خودداری و در هنگام عطسه از دهان استفاده کنید.
– از صحبت کردن طولانی و مکالمات تلفنی و فعالیتهای اجتماعی زیاد حداکثر به مدت دو هفته اجتناب کنید.
– از دستکاری لب بالا و بینی خودداری کنید تا بینی دچار جابجایی نشود.
– حداقل یک هفته از پوشیدن لباسهایی که دکمه ندارند و عبور آن از سر به سختی میباشد خودداری کنید.
– حداقل به مدت دو ماه از آفتاب ، نورهای قوی ، گرما و حرارت اجتناب کنید ، زیرا موجب تورم بافتها میشود.
– به مدت دو ماه از شنا کردن و سونا رفتن خودداری کنید.
– ازکشیدن سیگار به مدت دو ماه اجتناب و از مجاورت با افراد سیگاری بپرهیزید.
– بعد از کشیدن تامپونها ، به مدت 6 ماه بینی را با سرم سدیم کلراید روزی 3 بار به نحوی که به شما آموزش داده خواهدشد شستشو دهید.
– تا6ماه از ضربه زدن به بینی جدا خودداری کنید . استفاده ازپمادهای ترمیمی فقط به دستور پزشک میباشد.
– درصورت بروز هر مشکلی باجراح خود تماس بگیرید.

نکته:
برای اینکه بتوانید نتیجه دلخواه را بگیرید باید دستورات پزشک را کامل رعایت کنید. تا بدست آمدن نتیجه نهایی بینی حداقل گذر از زمان 6 ماه و حداکثر 1 سال می باشد.

اگر علائم پیری صورت شما را آزار می دهد ، عمل لیفت صورت ممکن است برای شما مناسب باشد این عمل که ریتیدکتومی نیز نامیده می شود برای بهبود علائم قابل رویت پیری در صورت و گردن ، مانند موارد زیر انجام می شود :

·  آویزان شدن پوست در قسمت میانی صورت

·  شیارهای عمیق زیر پلک تحتانی

·  شیارهای عمیق در امتداد بینی که تا گوشه ی دهان کشیده می شود .

·  چربی که افتاده یا جابجا شده است

·  از بین رفتن قوام عضلات در قسمت تحتانی صورت ممکن است سبب آویزان شدن نسج نرم ناحیه فک تحتانی ( Jowl ) شود .

·  پوست شل و تجمع زیاد چربی در زیر چانه و فک ممکن است سبب شود که حتی فرد با وزن طبیعی ، غبغب داشته باشد .

اعمال جوانسازی که بطور معمول همراه با لیفت صورت انجام می شوند شامل لیفت ابرو ( برای تصحیح ابروی آویزان یا با شیار عمیق ) و جراحی پلک ( جهت جوان سازی پیری چشم ها ) می باشند .

آنچه لیفت صورت انجام نمی دهد : 
لیفت صورت یک عمل بازگرداننده ی شادابی است و تغییری در شکل پایه ی صورت ایجاد نکرده ، همچننین فرآیند پیری را متوقف نمی سازد . 
لیفت صورت را تنها با جراحی می توان انجام داد . درمان های جوان سازی غیرجراحی نمی توانند نتایج مشابهی ایجاد نمایند ، ولی می توانند زمان مناسب برای انجام لیفت صورت را به تعویق انداخته ، یا نتایج جراحی را تکمیل نمایند .

آماده شدن برای جراحی 
پیش از عمل جراحی ، ممکن است از شما خواسته شود

·  آزمایشات یا ارزیابی های پزشکی انجام دهید

·  داروهای خاصی را مصرف نموده و یا نحوه ی مصرف داروهای فعلی خود را تغییر دهید

·  سیگار کشیدن را در فاصله ی زیادی از جراحی ترک نمائید . ( دو هفته )

·  از مصرف آسپرین و بعضی از داروهای ضدالتهابی که خطر افزایش خونریزی را به همراه دارند ، اجتناب نمائید .

 

یکی از روش های جوانسازی که احتمالا زیاد درباره اش شنیده اید، آر.اف فرکشنال ( نوع پیشرفته رادیوفرکوئنسی ) است… با گذشت عمر، پیر شدن اندام ها، بافت ها و سلول ها هم به سرعت انجام می شود، اما از آنجا که پوست انسان آشکارترین بافت بدن است، آثار پیری در این بافت، واضح تر است و می توان هر روزه آن را نظاره گر بود. به علاوه، پوست اولین سد دفاعی خارجی بدن محسوب می شود و به همین دلیل هر روز در معرض انواع صدمه های فیزیکی و شیمیایی محیطی خارجی و داخلی است پس بیشتر دچار تغییرات ظاهری مانند چین و چروک، لک، خشکی و… می شود.

داربست پوست که باعث استحکام و انعطاف پذیری پوست می شود، از رشته هایی به نام کلاژن و الاستین تشکیل شده است. این رشته ها طی روند پیری و آسیب های محیطی ساختار خود را از دست می دهند و طول آنها افزایش می یابد و باعث شلی و چین و چروک در پوست میشود . برای نوسازی کلاژن، باید کلاژن های قدیمی تخریب و کلاژن های جدید ساخته شود. کلاژن ها انواع متفاوتی دارند که هر نوع در درجه حرارت خاصی شکسته می شود، پس برای نوسازی آن باید انرژی گرمایی را به صورت هدف مند به عمقی از پوست برسانیم که کلاژن در آن قرار دارد تا کمترین آسیب به بافت های اطراف برسد. برای این کار، دستگاه های RF (مخفف رادیوفرکوئنسی) به کار می روند. این دستگاه ها با ایجاد گرما در عمق پوست عمل می کنند.

نیدل آراف، نسل جدیدی از تکنولوژی رادیوفرکوئنسی است که جهت جوانسازی پوست بکار می رود.در این روش با استفاده از هندپیس دستگاه ،سوزنهای کوچکی به پوست وارد می شود که امواج حرارتی را به عمق درم می رساند. حرارت وارد شده به سلولهای پوستی باعث تحریک آنها به ساخت کلاژن و در نتیجه افزایش قوام پوست می شود. اولین تغییرات از حدود سه هفته بعد از درمان شروع می شود که به علت کشیدگی رشته های کلاژن موجود است.ولی حداکثر اثرات درمانی حدودا سه ماه بعد به چشم می آید که ناشی از ساخت رشته های کلاژنی جدید می باشد.

در مواردی که این روش برای درمان جای جوش استفاده می شود نیز مکانیزم درمان ، همان تحریک کلاژن سازی است ، چون علت فرورفتگی های به جامانده از جوش ، از بین رفتن رشته های کلاژن می باشد.با توجه به اینکه در این روش ، امواج حرارتی به عمق درم ، یعنی جایی پایین تر از محل قرار گیری سلولهای حاوی رنگدانه تابانده می شود عوارضی مثل تیرگی پوست که گاهی بعد از لیزر فرکشنال در افراد با پوست تیره دیده می شود ، بسیار کمتر است. همچنین به دلیل سالم ماندن نسبی لایه سطحی پوست در این روش ، زمان بهبودی اندکی کمتر از لیزر فرکشنال است .این روش هم همانند لیزر فرکشنال با استفاده از کرم بی حسی انجام می شود.مراقبتهای بعد از نیدل آراف شامل مصرف ضدآفتاب وپرهیز از آفتاب است.این روش معمولاسه جلسه بافاصله ماهیانه یکبار انجام می شود.

از کاربردهای نیدل آراف می توان به موارد زیر اشاره کرد :
بهبود شلی و افتادگی پوست صورت وگردن ، سفت کردن غبغب و ناحیه فک ، رفع چروک های ریز و سطحی صورت ، بهبود چروک های اطراف چشم و اطراف دهان ، بهبود فرورفتگی های به جا مانده از جوش ، بهبود منافذ باز پوست ، بهبود ترک های پوستی (استریا). یکی دیگر از کاربردهای نیدل آراف ، درمان تعریق بیش از حد زیر بغل است که دو جلسه به فاصله ماهیانه انجام می شود و معمولا کاهش تعریق تا یک سال ماندگاری دارد.

جراحی فک چیست؟

کسانی که عمل جراحی فک و صورت برای آن ها سودمند است افرادی هستند که وضعیت گاز گرفتن آنها به خاطر قرارگیری نادرست دندان ها و یا فک ها بر روی یکدیگر دچار مشکل است. توسعه ساختار فک و صورت در انسان یک فرآیند آهسته و تدریجی است. در طول این فرآیند طولانی، ممکن است میزان رشد فک بالا و پایین با یکدیگر متفاوت باشد و به این ترتیب باعث ایجاد مشکلات فراوان برای فرد و نیاز به جراحی فک و صورت باشد . عدم قرارگیری مناسب فک ها می تواند بیمار را از جویدن صحیح غذا، صحبت کردن صحیح و تنفس مناسب محروم نماید. تقارن در فک ها از اهمیت فراوانی برخوردار است و عدم تقارن فک می تواند مشکلات روانی و احساسی نیز در فرد بیمار به همراه داشته باشد. مشکلات موجود در حوزه های زیر می تواند نشان دهنده وجود نیاز به انجام عمل جراحی فک پایین و یا بالا باشد:

• مشکلات مربوط به جویدن، گاز گرفتن، یا بلعیدن غذاها
• ظاهر نامتقارن صورت
• عقب رفتگی چانه که نیاز به جرتحی فک و چانه دارد
• جلو بودن فک
• نمایش بخش زیادی از لثه ها در زمان لبخند زدن (لبخند لثه ای)
• عدم توانایی قرارگیری لب ها بر روی یکدیگر بدون وارد کردن فشار
• عدم تماس دندان های جلوی بالا و پایین فک در حالت عادی
• قطع تنفس در خواب یا وجود سایر مشکلات تنفسی در زمان خواب

علت

از مهمترین علت جراحی فک و دهان قرارگیری نا مناسب دندان ها در کنار یکدیگر می تواند نیروی زیاد و مخربی را در بین پنج عضله قوی کنترل کننده باز و بسته کردن فک ایجاد کند. این عضلات می توانند نیروی زیادی را در زمان دندان قروچه، ساییدن دندان ها به هم یا جویدن غذا در دهان ایجاد نمایند. عدم قرارگیری مناسب دندان ها در کنار یکدیگر در صورت درمان نشدن می تواند بطور جدی به عملکرد و زیبایی ظاهری دندان ها به روش های مختلف آسیب وارد کند و برای مثال می توان موارد زیر را نام برد:

• فرسایش دندان: در صورتی که دندان ها دچار مشکل پیش دندانی باشند، فشار و فرسایش در بین دندان ها به نحو مناسب پخش نمی شود. این موضوع می تواند باعث ایجاد مشکل برای مفصل فک پایین، ابتلا به سر درد های میگرنی، و در نهایت از بین رفتن دندان شود.
• درد مزمن فک، عضلات و سر درد: عدم قرارگیری مناسب دندان ها در دهان می تواند عملکرد عضلات صورت را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی موارد، غضروف هلالی که به عنوان یک میانجی بین استخوان های فک عمل می کند، می تواند باعث ایجاد درد هنگام حرکت این استخوان ها شود.
• لق شدن دندان: هنگامی که فشار غیر متوازن بطور مداوم به خاطر وجود پیش دندانی به دندان ها یا بافت نرم اطراف آنها وارد شود، ممکن است دندان های مجاور لق شده و از حفره خود خارج شوند. این مشکل می تواند باعث ایجاد درد و کاهش سطح عملکرد مناسب دندان ها در دهان شود، البته این مشکل با اقدامات دندانپزشکی و جراحی فک و صورت قابل ترمیم می باشد.
• حساسیت دندان: با آسیب دیدن دندان ها با گذشت زمان، مینای دندان نازک تر می شود و به این ترتیب اعصاب دندان سطح حفاظت کمتری خواهند داشت. این فقدان حفاظت می تواند باعث ایجاد درد شدید در زمان خوردن غذاهای گرم یا سرد شود.
• مشکل در بلع، جویدن یا گاز گرفتن غذا: هر کدام از این مشکلات می تواند با درد در عضلات و یا عدم قرار گیری مناسب استخوان فک بالا و پایین همراه باشد.

نحوه انجام

آماده سازی فرد بری عمل جراحی فک تقریباً همواره شامل یک دوره مقدماتی بین نه تا چهارده ماه برای انجام درمان های ارتودنسی و استفاده از براکت ها است و لازم است تاکید شود که این درمان های ارتودنسی یک جزء اصلی در موفقیت روش درمان جراحی فک و صورت می باشد. ابزارهای ارتودنسی قبل از عمل جراحی از دهان خارج نمی شوند و در حقیقت می توانند به عنوان ابزارهای جانبی به جراح دندانپزشک در زمان عمل جراحی کمک نمایند. علاوه بر این، در این رابطه معمولاً یک دوره ارتودنسی پس از عمل جراحی وجود دارد که این دوره با توجه به شرایط خاص هر بیمار متفاوت است. امروزه، عمل جراحی فک یک روش جراحی رایج است که بر روی افراد مختلف انجام می شود. برای انجام این عمل جراحی بیمار اغلب در روز عمل توسط دکتر خود پذیرش می شود و نتایج حاصل از آن در اکثر موارد موفقیت آمیز می باشد. با استفاده از معجزه ارائه شده به واسطه تکنولوژی مدرن، این روش جراحی فک امروزه بیشتر از هر زمان دیگر انجام شده و در طول یک ماه کامل می شود. قبلاً رایج بود که پس از این عمل جراحی دندان ها برای مدت نزدیک به هفت هفته با سیم بسته شوند. اگر شما با بیمارانی که تجربه استفاده از سیم کشی دندان را پس از این عمل داشته اند صحبت کنید متوجه می شوید که این موضوع بزرگترین ناراحتی و مشکل آنها پس از انجام عمل جراحی بوده است. امروزه، سیم کشی دندان ها به ندرت برای بیماران انجام می شود و بیمار اغلب می تواند پس از عمل جراحی فک و دهان تقریباً بلافاصله حرکت های عادی فک همچون صحبت کردن، خمیازه کشیدن، و سرفه کردن را داشته باشد. تنها محدودیت های مربوط به عملکرد فک که هنوز نگرانی اکثر بیماران است مربوط به لزوم استفاده از رژیم غذایی نرم برای یک دوره طولانی پس از عمل جراحی است. دلیل استفاده از این نوع غذا وارد نشدن فشار به فک در طول این دوره برای بهبود و ترمیم استخوان است (در این حالت معمولاً برای چهار تا شش هفته از پوره سیب زمینی یا املت تخم مرغ باید بطور دائم در رژیم غذایی استفاده شود).

در مورد اینکه جراحی فک چگونه انجام می شود، اغلب بیماران بیان می کنند که قرار است «استخوان فک آنها شکسته شود». دکترها اغلب دوست ندارند از واژه «شکستگی فک» برای این عمل جراحی استفاده شود، زیرا می تواند یک ایده نادرست را در ذهن بیمار درباره سخت بودن و شدید بودن این عمل جراحی ایجاد کند. در این حالت امکان ایجاد درک مناسب نسبت به این عمل جراحی فک برای بیماران دشوار است. به همین خاطر بهتر است برای تشریح این عمل جراحی از عبارت «تنظیم مجدد فک بیمار» استفاده شود. با توجه به این عبارت بهتر می توان ماهیت روش درمانی مورد استفاده در این عمل جراحی فک را توضیح داد. برای انجام این عمل جراحی همه جراحان بطور دقیق از تحلیل های اسکلت بدن، رسم نقشه آن، جراحی های ساختگی روی مدل های پلاستیکی و حتی نرم افزارهای شبیه سازی کامپیوتری استفاده می کنند. با انجام این فعالیت ها قبل از عمل جراحی فک، دکتر جراح می تواند الگوی دقیق از آنچه در طول عمل جراحی روی وضعیت فک ها انجام می شود را در اختیار داشته باشد. به این ترتیب هنگامی که شما به اطاق عمل منتقل می شوید، عمل جراحی زیبایی فک مورد نیاز برای شما بطور دقیق مشخص و از قبل برنامه ریزی شده است و برای انجام آن فقط نیاز به وجود تجربه معمول در ارتباط با عمل جراحی می باشد.

با استفاده از ابزارهای دارای تکنولوژی بالا به همراه تکنیک های جراحی فک مناسب محل قرارگیری استخوان فک بطور دقیق تنظیم شده و با استفاده از پیچ های بسیار ریز، سینی ها و یا سیم ها در محل محکم می شود. این پیچ ها و سینی های مخصوص فقط بطور موقت برای قرارگیری و تثبیت موقعیت استخوان های فک در محل جدید مورد استفاده قرار می گیرد. به خاطر سابقه طولانی این عمل و انطباق پذیری آن با بافت بدن، به ندرت نیاز به برداشتن ابزارهای استفاده شده در این عمل جراحی فک و صورت در آینده وجود خواهد داشت.

بازسازی استخوان (Bone augmentation) اصطلاحی است که به انواع عملهایی اشاره دارد که برای ساخت و تقویت استخوان استفاده میشوند تا ایمپلنت دندانی را بتوان جایگذاری کرد. در صورتی که استخوان فک بیمار به اندازه کافی ضخامت نداشته باشد یا بیش از حد نرم باشد، ممکن است پیش از جراحی جایگذاری ایمپلنت، نیاز به پیوند استخوان وجود داشته باشد. علت این است که عملکرد قدرتمند جویدن در دهان، نیروی زیادی بر استخوانها وارد میکند و در صورتی که استخوان فک به اندازه کافی از ایمپلنت پشتیبانی نکند، درمان ایمپلنت به شکست می انجامد. پیوند استخوان قاعده محکمتر و بیشتری برای ایمپلنت ایجاد میکند.

این عملها معمولا شامل پیوند استخوان یا مواد شبه استخوان به فک می باشد. پیوند میتواند از استخوان خود شما باشد و یا استخوان فراوری شده و آماده یا به دست آمده از شخص دیگر (بانک استخوان). مواد پیوندی آماده یا باعث میشوند استخوان پیرامون به سمت بخش پیوندی رشد کند یا باعث میشوند سلولهای اطراف پیوند به استخوان تغییر یابند.بهترین گزینه برای پیوند استخوان، استفاده از استخوان خود بیمار است. در پیوند استخوان از خود بیمار، احتمالا یک قطعه استخوان از بخش دیگری از فک (چانه یا بخش عقب فک پایین استفاده میشود. در صورتی که جراح فک و صورت نتواند استخوان کافی از این نواحی بردارد، ممکن است لازم باشد از نواحی دیگر بدن مثل ران یا ساق (تیبیا) به جای آن استفاده کند و به استخوان فک پیوند دهد. مغز استخوان ران یا تیبیا حاوی سلولهای استخوان ساز می باشد. استفاده از استخوان ران نیاز به بستری شدن و بی هوشی عمومی دارد. ممکن است نه ماه طول بکشد تا پیوند استخوان به اندازه کافی رشد کند که بتواند ایمپلنت را به خوبی پشتیبانی نماید.

چندین عمل برای بازسازی استخوان وجود دارد که جراح فک و صورت بسته به نوع، موقعیت و تعداد ایمپلنتهایی که قرار است استفاده شوند، یکی را انتخاب میکند. در برخی موارد ممکن است تنها نیاز به پیوند جزئی استخوان وجود داشته باشد که این کار را میتوان همزمان با جراحی ایمپلنت، انجام داد. وضعیت استخوان فک بیمار تعیین کننده فرایند درمانی است.اگر دوست ندارید از استخوان بدنتان به استخوان فک پیوند شود، گزینه های خوب دیگری نیز در دسترس هستند. دندانپزشک میتواند از مواد به دست آمده از استخوان انسان یا گاو استفاوده کند. از مواد سنتزی نیز میتوان برای پیوند استخوان استفاده کرد. محصولات جدیدی مانند پروتئین 2 مورفوژنتیک استخوان نیز قابل استفاده هستند. این مواد برخی سلولهای بدن را به تبدیل شدن به استخوان ترغیب میکنند در نتیجه دیگر نیازی به پیوند استخوان وجود ندارد. این پروتئین به صورت طبیعی در بدن وجود دارد. این مواد دندانی با استفاده از فناوری DNA ساخته میشوند. باید در مورد گزینه های موجود و خطرات و فواید آنها با پزشک مشورت کنید و بعددرباره آن تصمیم بگیرید.

عمل معمول بازسازی استخوان
در شرایط معمول، بیمار یک دندان را از دست داده است و میخواهد آن را با ایمپلنت و تاج مصنوعی جایگزین کند. اگر چه دندان ممکن است سالها قبل افتاده باشد و استخوان در این مدت تحلیل رفته و استخوان کافی برای پشتیبانی از ایمپلنت وجود نداشته باشد. در این موارد از چانه بیمار یا فرد دیگری استخوان برداشته میشود و برای بازسازی استخوان از دست رفته استفاده میگردد تا بتوان بعدا ایمپلنت جایگذاری کرد. این نوع عمل در مطب جراح فک و صورت تحت آرام بخش درون رگی قابل انجام است. پیش از عمل باید سی تی اسکن انجام دهید تا تصویر سه بعدی از استخوانتان در اختیار جراح فک و صورت قرار بگیرد.

بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه عمل (در محلی که قرار است بازسازی استخوان صورت بگیرد و پیوند دریافت شود و نیز ناحیه ای که استخوان از آن برداشته میشود) استفاده میشود. برشی در لثه در محلی که در آینده ایمپلنت قرار میگیرد، ایجاد میشود تا مشخص شود چه مقدار و چه نوع استخوانی لازم است. در صورتی که استخوان از چانه برداشته میشود، جراح فک و صورت برشی در لثه زیر دندانهای جلویی فک پایین ایجاد میکند تا به استخوان چانه دسترسی داشته باشد. یک قطعه استخوان از چانه برداشته میشود که حاوی مغز استخوان نیز می باشد. بسیاری از دندانپزشکها این محل را که استخوان از آن برداشته میشود، با نوع دیگری از مواد پیوندی استخوان پر میکنند. ممکن است این ناحیه با لایه نازکی از بافت پوشانده شود تا بافت لثه نتواند این فضا را پر کند. سپس برش ناحیه عمل با بخیه بسته میشود.

تیرگی دور چشم یکی از مشکلات شایع در بین مراجعین پوست می باشد که علل متعددی دارد و گاه در بچه ها نیز دیده می شود.پوست پلک یک پوست بسیار نازک و حاوی چربی بسیار اندک است .تیرگی دور چشم می تواند جنبه ژنتیک و سرشتی داشته باشد.در برخی افراد خونی که در عروق نزدیک سطح پلک جریان دارد از بیرون پیدا بوده و به رنگ تیره متمایل به آبی دیده می شود.در برخی افراد مبتلا به آسم ،آلرژی و آتوپی تیرگی چشم دیده می شود. در این موارد پرهیز از مواد آلرژی زا و درمان آلرژی به رفع تیرگی دور چشم کمک می کند.

برخی افراد که مدام دچار خارش و احساس خشکی پوست پلک هستند به مرور زمان دراثر التهاب های مکرر دچار تغییر رنگ پلک می گردند.
در این موارد بهترین درمان پرهیز از مالش مداوم پلک،استفاده از آنتی هیستامین خوارکی و پرهیز از شستشوی مکرر پلک بویژه با شوینده های صابونی ،استفاده از مرطوب کننده مناسب یا کرم دور چشم آبرسان می باشد.کسانیکه آرایش چشم می کنند و به خارش و تیرگی دور چشم مبتلا هستند ،بهتر است یا آرایش نکنند و یا از مواد آرایشی غیر حساسیت زا و عاری از مواد فتوتوکسیک استفاده کنند و حتماًهنگام شب با پاک کننده مخصوص دور چشم ،کلیه مواد آرایشی دور چشم را به آرامی و به طور کامل پاک کنند.

برخی افراد مبتلا به آنمی فقر آهن ، مشکلات تیروئید،خستگی و کم خوابی دچار تیرگی چشم می شوند.حلقه های تیره زیر چشم ربطی به میزان خواب ندارد وبیشتر در رنگ پریدگی ،قاعدگی،اواخر بارداری و زمان خستگی دیده می شود.
تیرگی دور چشم در افراد با پوست تیره ،در بیماریهای از جمله لیکن پلان ،کاهش وزن ناگهانی بعلت رژیمهای غیر اصولی ،مصرف زیاد نمک و کشیدن سیگار بیشتر دیده می شود.

برای درمان تیرگی دور چشم چه کنیم؟
1. از استرس دوری کنید .خواب کافی 8-9 ساعت داشته باشید.
2. حتماًمواد آرایشی دور چشم را با پاک کننده مخصوص دور چشم شبها تمیز کنید
3. به میزان کافی (8 لیوان)طی روز آب بنوشید
4. از میوه و سیزیجاتی مانند اسفناج ،گوجه فرنگی خام ،هویج،انار و ترکیباتی مانند روغن هسته انگور ،جوانه گندم و بادام استفاده کنید
5. در صورت ابتلا به آلرژی ،آنمی فقر آهن ،مشکلات تیروئید ،خارش و خشکی پوست حتماًاین موارد را درمان کنید.

6. از غذاهای پر نمک دوری کنید
7. از عینک آفتابی و ضد آفتاب دور چشم استفاده کنید.برخی افراد به بنزوفنون ضدآفتابها حساسیت دارند.در این موارد بهتر است از ضد آفتابهای فاقد بنزوفنون استفاده کنید
8. در صورتیکه سیگار می کشید آن را قطع و یا کم کنید
9. آخر شب صورت را با آب سرد بشویید

از روشها و ماسکهای زیر می توانید برای تیرگی دور چشم استفاده کنید:
شبها یک قطعه پارچه تمیز نمناک سرد روی چشم بگذارید
شبها قطعات خیار بریده شده روی چشم بگذاید
گذاشتن چای کیسه ای سرد روی چشم بعلت دارا بودن تانن مفید است
ماسک عسل مفید است

روشهای پزشکی کاهش تیرگی دور چشم:
1) استفاده از کرمهای ضد تیرگی دور چشم که اغلب حاوی ویتامین k یا رتینول بعنوان یک لایه بردار ضعیف می باشند
2) مزوتراپی برای درمان تیرگی و پف زیر چشم که با داروهای ویتامین K،ویتامینC ،رتینول و باز کننده های عروقی مانند آرتی شوک و اسیدهای میوه مثل اسید گلیکولیک صورت می گیرد و پس از چند نوبت می تواند تیرگی زیر چشم را کاهش دهد.
3) جدیدترین روش درمان تیرگی دور چشم prp است که تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به دور چشم می باشد.این تزریق طی چند جلسه به فواصل معمولاًسه ماهه صورت می گیرد و در کاهش تیرگی و چروک و پف دور چشم جواب دهی خوبی داشته است.

جوان‌سازی صورت به مجموعه‌ کوشش‌هایی گفته می‌شود که در جهت جوان‌تر نشان دادن صورت انجام می‌گیرد. اینها شامل استفاده از درمان‌های داروییِ موضعی مثل پماد‌ها وکرم‌ها، تراشیدن لایه سطحی پوست، انجام لیزر، تزریق بوتاکس و ژل، مزوتراپی و بالاخره جراحی می‌شود. در این نوشتار شما به طور خلاصه با علل پیر شدن صورت درمان و پیشگیری آن آشنا خواهید شد.

چرا صورت پیر می‌شود و شادابی و طراوت جوانی را از دست می دهد؟

صورت همانند دیگر ارگان‌ها و اندام‌های بدن مشمول پیری است ولی به دلیل اینکه بیش از نقاط دیگر بدن در معرض دید است، علایم پیری درآن بارزتر و قابل توجه‌تر است. به مرور زمان عوامل متعددی با‌عث تغییراتی در صورت و به خصوص پوست آن می‌شود که اهم آن عبارتند از:

۱) قرارگرفتن در معرض نور خورشید: نورخورشید مهمترین عامل تغییرات پوستی است. در سنین جوانی موادی در پوست وجود دارند که به صدمات ناشی از نور خورشید مقاومت نشان می‌دهند ولی به مرور زمان این مقاومت از بین رفته و عوارض نورخورشید بر پوست ظاهر می‌گردد.
۲) آلودگی شیمیایی و بیولوژیکی: آلودگیهای زیست محیطی در هوا، خاک،آب و وسایل دیگر نقش مهمی در پیر شدن صورت دارند.
۳) تغییرات هورمونی و کاهش تولید کلاژن (ماده‌ای که نقش اساسی در طراوت و استحکام پوست دارد)
۴) نازک شدن پوست به دلیل افزایش رادیکال‌های آزاد اکسیژن
۵) تغییرات استخوانی صورت
۶) عدم توجه به مراقبت از پوست از قبیل استعمال دخانیات و مصرف برخی مواد غذایی مضر
۷) بیماری‌های پوستی مثل آکنه، آبله و غیره
۸) مسائل ژنتیک

چه تغییراتی با افزایش سن در صورت رخ می دهد؟

افزایش سن باعث تغییراتی در تمامی اندام‌های صورت می‌گردد. پوست و بافت زیر پوستی مثل چربی‌ها، پلکها و چشم، بینی، استخوان‌ها، لبها، چانه و گونه همگی دستخوش تغییر می‌شوند. پوست به عنوان پوشاننده تمامی ارگان‌های صورت در این میان از همه مهم‌تر است. به مرور زمان بافتهای قوام دهنده پوستی مثل بافتهای کلاژن تحلیل رفته و قدرت ارتجاعی پوست کم می‌شود.
کلاژن پروتئین اصلی پوست می‌باشد و از فیبرهایی تشکیل شده که به پوست قوام داده و در نتیجه باعث خاصیت ارتجاعی (الاستیک) می‌شود. نزدیک به ۸۰ % از بافت‌های پوست را کلاژن تشکیل می‌دهد. به مرور زمان فیبرهای کلاژن شکننده و کم می‌شوند.

همین مساله باعث کش آمدن پوست و افتادگی و چین و چروک می‌شود. همچنین چربی‌هایی که در برخی قسمتها وجود دارد، کم شده و برجستگی و شادابی پوست را کم می‌کند (مثل گونه ها و اطراف چانه) همچنین با افزایش سن پوست ضخیم‌تر می‌شود که علت آن کمتر شدن پوسته‌ریزی و باقی ماندن طولانی‌تر لایه سلول‌های مرده روی سطح پوست می‌باشد. به علاوه شاهد به وجود آمدن حفرات عمیق‌تر پوستی و دانه‌های سیاه و افزایش رویش مو در نقاط مختلف صورت از جمله بینی و گوش هستیم.

برای جلوگیری و یا به تاًخیر انداختن پیر شدن صورت چه باید کرد؟

با اقداماتی می‌توان پیرشدن پوست و صورت را به تاخیر انداخت ولی این مساله غالبا نادیده گرفته می‌شود. چنانچه این اقدامات به درستی انجام پذیرد، پیری دیرتر به سراغ چهره انسان می‌رود. البته برخی از پدیده‌های پیری همچون عوامل ارثی را به هیچ وجه نمی‌توان از بین برد ولی روند بسیاری از آنان را می‌توان کند کرد.

۱ – نورخورشید:
همان طور که بحث شد مهم‌ترین عامل نور خورشید است که تا حد زیادی می‌توان از آن جلوگیری کرد. اجتناب از نور آفتاب در ساعات اوج آن (۱۰ صبح تا ۳ عصر) استفاده از کلاه و لباس مناسب و عینک و همچنین کرم‌های ضد آفتاب به میزان مناسب راه‌حل‌های خوبی‌ است.

۲ – غذا و سلامتی:
نوشیدن آب به میزان کافی (۶ تا ۸ لیوان در روز) کمکی موثر در حفظ رطوبت و شادابی پوست بوده و علاوه بر آن سمومی را که باعث آسیب به پوست می شود، به سهولت دفع می‌کند.
غذای حاوی فیبر، حبوبات، سبزیجات، ماهی، لبنیات و میوه‌های تازه و پرهیز از چربی‌ها ی حیوانی و قند فراوان و نمک پوست را با طراوت نگاه می‌دارد.
پرهیز از استرس
پرهیز از تغییرات زیاد وزن
خواب و استراحت به میزان کافی
ورزش مناسب

۳ – مراقبت های پوستی:

پوست را همیشه تمیز نگاه دارید و در هوای سرد و خشک حتماٌ پوست را با استفاده از کرم‌های مرطوب کننده، مرطوب نگاه دارید.

از شستن بیش از حد با صابون و شامپو اجتناب کرده و از تماس با مواد سفید کننده جداٌ خودداری نمایید.

از آرایش‌های غلیظ اجتناب نمایید. این مواد با دارا بودن مواد شیمیایی ممکن است برای سلامت پوست مضر باشند. به علاوه پاک کردن آرایش‌های عمیق و سنگین می‌تواند به پوست آسیب برساند.

از استعمال سیگار و قلیان و هر نوع دخانیات جداً پرهیز کنید.

از اخم کردن و حرکات مکرر که باعث ایجاد چروک می‌شود اجتناب نمایید.

ورزش کنید.

پیری پوست چه علایمی دارد ؟

مهم‌ترین علایم پیرشدن پوست ایجاد چین و چروک‌ها است که ابتدا بسیار ظریفند ولی به تدریج عمیق‌تر می‌شوند . این چین و چروک‌ها در مناطق مختلف صورت از جمله پیشانی، اطراف چشم، گونه‌ها و روی لب‌ها بروز می‌کنند.
علامت دیگر، افتادگی پوست است که در نقاطی همچون گونه‌ها ممکن است فرو رفتگی‌هایی ایجاد شود.
علائم دیگر افزایش رنگدانه‌های پوستی و یا در پوست‌های سفید تلانزکتازی (رگهای ظریف زیرپوستی) می‌باشد.
امروزه چه اقداماتی جهت جوان‌سازی صورت انجام می‌شود؟
برحسب نوع و میزان اشکالات می‌توان از یک و یا ترکیبی از درمان‌های زیر استفاده کرد:

الف: درمان‌های دارویی

هدف درمان‌ های دارویی، عمدتاٌ مرطوب نگاه‌ داشتن و پاکسازی پوست از سلولهای مرده می‌باشد. داروهای مرطوب کننده آنتی اکسیدان و تسریع کننده پوسته ریزی به همین منظور استفاده می‌شوند. به علاوه برخی داروها می‌توانند لکه‌های پوستی را کم رنگ‌تر کرده و یا باعث افزایش ساخت و قدرت کلاژن زیر پوستی شوند. لازم به ذکر است که بعضی از این داروها باید برای تمام عمر استفاده شوند. همچنین نمی‌توان انتظار داشت که چین و چروک و یا افتادگی پوست با استفاده از آنها حتی به مدت طولانی بهبود چندانی پیدا کند.

ب: مزوتراپی

یک درمان غیر جراحی برای زیباسازی پوست است دراین روش تزریق‌های متعددی از داروهای شیمیایی و هومیوپاتیک، ویتامین‌ها و موادگیاهی در چربی زیرپوستی انجام می‌شود. با این تزریق‌ها موادغذایی و اکسیژن به بافت‌های زیر جلدی رسیده و باعث رشد و استحکام بافتهای کلاژن و الاستین می‌گردد.

ج: تزریق ژل و بوتاکس

ژل‌ها برای پرکردن برخی فرورفتگی‌ها و شیارها مثلا ناحیه پیشانی، گونه و یا خط خنده و یا به منظور حجم دادن به نقاطی مثل لب‌ها استفاده می‌شوند. ژل ها انواع مختلفی دارند که پایداری و دوام آنها متفاوت است. معروف‌ترین و شایع‌ترین آنها کلاژن و اسید هیالورانیک می‌باشد که در حدود یکسال باقی می‌ماند. همچنین می‌توان از چربی خود بیمار استفاده کرد.
بوتاکس ماده‌ای است که باعث از کارافتادگی ماهیچه‌ها ی زیر پوست می‌شود . انقباض این ماهیچه ها به همراه شل شدن و کش آمدن پوست باعث ایجاد چین و چروک می‌گردد که این ماده با شل کردن ماهیچه ها آنها را از بین می برد. از بوتاکس می‌توان برای بر طرف کردن چین‌های پیشا‌نی و خط اخم و همچنین چینهای ظریف اطراف چشم استفاده نمود. چنانچه با دقت و به اندازه لازم تزریق شود عوارضی نداشته و اثر آن بین ۳ تا ۶ ماه باقی می‌ماند.

د: لیزر

انواع مختلفی از لیزرها برای پوست به کار می‌روند. برخی از لیزرها جهت تقویت کلاژن‌های زیر پوست و برخی برای ازبین بردن رگهای خونی سطحی و بعضی هم برای هم‌سطح کردن نقاط فرو رفته و برجسته به کار گرفته می‌شوند. از لیزر می‌توان در برداشتن موهای زاید که با بالا رفتن سن افزایش می‌یابند و همچنین کم رنگ و یا پر رنگ کردن لکهای پوستی استفاده کرد.

ه: تراشیدن پوست

در حقیقت یک نوع جراحی سطحی پوست است که در آن لایه‌های خارجی و بیرونی پوست تراشیده می‌شوند. با تراشیدن این لایه‌ها که عمدتاٌ ازسلول‌های مرده تشکیل شده‌اند، فرو رفتگی‌ها و برجستگی‌های پوست از بین رفته و پوست صاف‌تر و شفاف‌تر به نظر می‌آید. این کار می‌تواند توسط وسایل مکانیکی همچون دریل‌های مخصوص و یا لیزر انجام گیرد. این عمل با بی‌حسی موضعی انجام شده و پس از آن پوست قرمز و ملتهب به نظر می‌رسد و چند ماه طول می‌کشد که به حالت طبیعی برگردد .

در همه جوامع و برای همه انسانها مو یک سمبل مهم بوده و امروزه نیز مو و طرز آراستن آن علاوه بر آنکه موید سلامتی و جوانی است دارای اهمیت فراوان اجتماعی ٬ فرهنگی و حتی مذهبی است ٬ به طوری که در طرز تلقی مثبت فرد از شخصیت خود و اعتماد به نفس در زندگی فردی و اجتماعی نقش به سزا و انکار ناپذیری دارد ∙ با توجه به این مهم ٬ بیماریهای مرتبط با مو و ریزش آن بیش از آنچه که از نظر جسمی و ظاهری مشکل ساز باشد از نظر روحی ٬ روانی و اجتماعی بر فرد تاثیر گذار بوده و ترمیم و درمان آن به همین نسبت در ارتقاء اعتماد به نفس وی در جامعه موثر است ∙

تاریخچه
قدیمی ترین متن پزشکی موجود ٬ مربوط به پاپیروسی از مصر باستان است که در آن پزشکان پمادی مخلوط از چربی کروکودیل و ∙∙∙ برای درمان ریزش مو تجویز کرده اند ∙ از طرفی بقراط ٬ پزشک یونان باستان متوجه ارتباط بین اندامهای جنسی و طاسی در مردان شده بود و اولین کسی بود که دریافت مردان خواجه دچار طاسی مردانه نمی شوند ∙ لازم به ذکر است که بقراط خود نیز طاس بود ∙ تجویز وی جهت ترمیم و جلوگیری از ریزش مو ٬ استعمال مخلوطی از زیره سبز ٬ ترب کوهی ٬ گزنه در منطقه طاسی بود ∙ امروزه در برخی از منابع از منطقه ای از سر که شامل پشت سر و طرفین بوده و دچار ریزش مو نمی شود با اصطلاح تاج گل بقراطی یا Hippocratic Wreath نام برده می شود ∙

کوتاه در باب مو
هر فرد روزانه بین 70 تا 100 تار مو از دست می دهد به طوری که هنگام شانه زدن تعداد اندکی مو در لا به لای شانه و برس مشاهده می شود ∙ اگر این تعداد زیاد شود به طوری که حتی روی بالش قابل مشاهده باشد می تواند هشدار دهنده و قابل بررسی باشد ∙ سوء تغذیه ٬ بیماری شدید و ناتوان کننده و کمبود ویتامینها

بیماریهای مرتبط با مو و ریزش آن بیش از آنچه که از نظر جسمی و ظاهری مشکل ساز باشد از نظر روحی ٬ روانی و اجتماعی بر فرد تاثیر گذار بوده و ترمیم و درمان آن به همین نسبت در ارتقاء اعتماد به نفس وی در جامعه موثر است ∙

همگی باعث تشدید ریزش موی معمولی می شوند ∙ از طرفی تعداد موهای هر شخص در زمان تولد مشخص بوده و بیش از آن نمی شود ∙ این موضوع ربطی به تغذیه ٬ شیوه زندگی و میزان دریافت ویتامین در رژیم غذایی فرد ندارد ولی این قطر تار مو است که از طفولیت تا بلوغ افزایش می یابد ∙ در زمان بلوغ خط موی سر Hair-Line بسیار پایین است که تا سن 20 تا 22 سالگی عقب نشینی کرده و بالاتر می رود و در یک فرد کاملا بالغ این پسرفت متوقف شده و ثابت می ماند مگر اینکه دارای زمینه ژنتیکی برای ریزش مو باشد که دچار وضعیت ریزش موی مردانه یا طاسی با طرح مردانه می شود ∙ در حال حاضر متخصصان معتقدند که هورمون تستوسترون توسط آنزیمی به ( DHT )

سوء تغذیه ٬ بیماری شدید و ناتوان کننده و کمبود ویتامینها همگی باعث تشدید ریزش موی معمولی می شوند

دی هیدروتستوسترون تبدیل شده و این ماده پس از اتصال به گیرنده های اختصاصی که روی پیاز مو قرار دارند باعث تغییراتی در پیاز مو می گردد ∙

درمان های موجود
بسته به عامل ریزش مو ٬ درمان مربوطه از طرف پزشک پیشنهاد می گردد ∙ در مواجهه با ریزش موی ژنتیکی در مردان سه راه وجود دارد :
1. درمان دارویی : محلول موضعی ماینوکسیدین که با غلظت های متفاوت مورد تجویز قرار می گیرد و قرص خوراکی میناستراید که این دارو مورد تایید انجمن دارو و غذای آمریکا ( FDA ) می باشد ولی به طور دائمی اثر مفیدی بر طاسی با طرح مردانه ندارند ∙
2. بازسازی موهای از دست رفته با پیوند موی طبیعی ∙
3. عدم درمان که منجر به پیشرفت طاسی می شود ∙

چنانکه می دانید و قبلا نیز اشاره شد مو ٬ نقش عمده ای در سلامت و زیبایی ظاهر انسان دارد ٬ مردم نیز همیشه به آن اندیشیده اند و همچون هر دغدغه دیگری برای مراقبت از آن به دنبال اطلاعات بوده و آن را درست یا نادرست از منابع در دسترس کسب کرده اند ∙ برای مراقبت از موهایمان بهتر است به طور صحیح از آن نگهداری نموده و آگاهانه سلامت آن را تضمین نمائیم ٬ پس در این شماره به نکاتی ساده در این زمینه اشاره خواهیم داشت ∙

تاثیر انتخاب شوینده ها :
حتی الامکان بهتر است شوینده مو با توجه به نوع مو ( خشک ٬ نرمال یا چرب ) انتخاب شود ∙ تعداد دفعات شستشوی مو باید بر اساس فعالیت فیزیکی فرد تعیین شود و می تواند از 2 بار در هفته تا هر روز باشد ∙ بهتر است در هنگام شستشوی موها از کشیدن و چنگ زدن محکم آنها خودداری کنید زیرا ماساژ ملایم کافی است ∙ در صورتی که عادت به حمام روزانه دارید یک بار شستشو با شامپو در هر بار استحمام کافی است در غیر این صورت دوبار شستشو لازم است ∙ پس زا شستشو و آب کشی مو با آب سرد ٬ نشاط و درخشندگی بیشتری برای آن ایجاد می شود ∙ در مورد شامپوها ٬ قابل ذکر است که ترکیب همه شامپوها یکسان است و شامل مواد پاک کننده و حالت دهنده و سورفاکتانت بوده و تفاوت آنها در نوع مواد حالت دهنده آن است ∙

در هر صورت شامپو در رشد و حیات مو نقش کمی داشته و نقش بیشتر آن در پاک کنندگی مو می باشد در واقع هیچ شامپویی ٬ موها را پرپشت تر نمی کند ∙ سدر ٬ کتیرا ٬ حنا و ∙∙∙ در شامپو اثر تقویتی بر مو ندارد ∙ سدر یشتر اثر ضد چربی بر موها داشته و بهتر است برای موهای چرب استفاده شود ∙ کتیرا اثر حالت دهندگی داشته و موها را نرم تر می کند پس شامپوهای حاوی کتیرا برای موهای زبر و خشک بهتر است ∙ ژل های حالت دهنده که برای موها استفاده می شود بهتر است زیاد بکار برده نشود ∙ البته مواد نرم کننده مو ٬ الکتریسیته ساکن را در موها کم کرده و مو را خوش حالت تر می نماید ولی تاثیری در رشد آن ندارد ∙

برس زدن مو :
بدیهی است برس زدن مو مفید است ولی 2 تا 3 بار شانه زدن مو در روز برای موها کافی است و بیش از آن نه تنها به افزایش جریان خون کمکی نمی کند بلکه در برخی موارد باعث کشیده شدن موها شده و در دراز مدت آسیب هایی چون موخوره ٬ کم پشتی و شکستگی را در تار موها به وجود می آورد ∙ از طرفی نوع شانه ٬ باعث افزایش رشد مو نمی شود ولی بهتر است از شانه ها و برس های فلزی توک تیز استفاده نشود ∙ برس ها و شانه ها با دندانه های گرد و عریض و فواصل مناسب و با جنس نرم و انعطاف پذیر منلسب تر می باشند ∙ حتی الامکان بهتر است از شانه زدن موهای خیس خودداری شود ∙

خشک کردن موها :
پس از استحمام ٬ بهترین روش خشک کردن مو به شکل طبیعی است ∙ بهتر است از سشوار کردن زیاد پرهیز کنیم و در صورت استفاده از آن به موارد ذیل توجه کنیم :
در سشوار کردن بهتر است از حرارت زیاد استفاده نمی شود ∙ü
بهتر است فاصله سشوار با مو بیش از 20 سانتی متر باشد ∙ü
بهتر است از سشوار بیش از 1 تا 2 بار در هفته آنهم در صورت نیاز استفاده نشود ∙ü
لازم نیست تا خشک شدن کامل مو از سشوار استفاده شود ∙ü
کلیه اموری چون صاف کردن مو ٬ بابلیس ٬ مش کردن ٬ تافت زدن ٬ فر کردن وü ∙∙∙ به شکل بالقوه می تواند سبب آسیب جدی به مو شود به خصوص وقتی به طرز صحیح استفاده نشود و یا با فاصله زمانی کوتاه و مکرر استفاده شود ∙

رنگ مو :
رنگ مو نیز به علت شیمیایی بودن می تواند باعث آسیب به مو شود به ویژه رنگ موهای دائمی تر امکان آسیب رسانیدنشان به مو جدی تر است ∙ رنگ کردم مو به وسیله رنگ هایی که حاوی آمونیاک است می تواند باعث بروز حساسیت در پوست شود در هر صورت رنگ موهای طبیعی بهتر از نوع شیمیایی آن است ∙ بهتر است موهای رنگ شده کمتر در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گیرد همچنین برای شستشوی آن از شامپوهای مخصوص موهای رنگ شده استفاده شود ∙