لزوم جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک
جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک؛ که توسط جراحان فک و صورت انجام می‌گردد، جهت اصلاح دامنه وسیعی از مشکلات اسکلتی و دندانی کوچک و بزرگ انجام می گیرد. این مشکلات شامل عدم هماهنگی فکین و دندانهاست که اصلاح آنها باعث بهبودی جویدن، تکلم و تنفس می شود.
این در حالی است که ظاهر و زیبایی صورت بیماران هم به صورت معجزه آسایی با انجام این اعمال جراحی بهبود می یابد. بنابراین در مجموع انجام جراحی های ارتوگناتیک فک هم جهت مقاصد فانکشال (بهبود عملکرد) و هم جهت مقاصد زیبائی انجام می شود.
آشنایی با سایر مطالب مفید و خواندنی دکتر بهنام خرمی جراح بینی اصفهان :
- بهبودی بعد از انجام جراحی انحراف بینی
- پاسخ به سوال متداول: آیا غیرقرینگی سوراخ ها بعد از جراحی زیبایی بینی اصلاح می شود؟
- چرا باید بعد از جراحی بینی از تامپون بینی استفاده کرد ؟
- جراح فک اصفهان
- چسب زدن بینی تا چه زمانی لازم است ؟
- رابطه جراحی زیبایی بینی و کاهش وزن
- جراح بینی اصفهان
- چرا بعد از رینوپلاستی بینی کج به نظر می آید ؟
- پاسخ به سوال متداول: مراقبت های پس از رینوپلاستی به چه صورت است؟
- مراقبت های جراحی انحراف بینی
جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک
در زیر به چند مورد از مواردی که در آن نیاز به انجام جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک می باشد؛ اشاره می گردد:
- مشکل در جویدن غذا بعلت اکلوژن غلط دندانها
- اشکال در بلع غذا
- وجود دردها و صداهای مزمن در مفصل فک
- سایش شدید دندانها
- وجود فاصله بین دندانهای قدامی فک بالا و فک پایین هنگام بسته شدن دهان (openbite)
- وجود ناهماهنگی بین فک بالا و پایین (از روبرو یا از نیمرخ)
- نقایص صورت ناشی از صدمات یا مشکلات مادرزادی
- چانه هایی که نسبت به کل صورت و فک عقب هستند
- فک بالا و پایین که جلو هستند
- تنفس دهانی مزمن و خشکی های مکرر دهان
- مشکلات و وقفه تنفسی هنگام خواب
افرادی نیازمند جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک هستند که به علت عدم هماهنگی بین دندانها و فک بالا و پایین، قادر به جویدن مناسب غذا نیستند و این امر در آینده آنها را مستعد مشکلات گوارشی می کند. در این افراد نسبت رشد فک بالا و پایین با هم هماهنگ نیست .علت این امر در اکثر موارد بعلت الگوهای وراثتی است گرچه صدمات ناشی از ضربات و تصادفات هم می تواند عامل مشکلاتی فک باشد.
البته لازم به ذکر است که اگر مشکلات اکلوژن (جفت شدن) دندانها فقط مربوط به دندانها باشد و فک بالا و پایین با هم هماهنگ باشد. در این موارد انجام ارتودونسی و ردیف کردن دندانها توسط ارتودونتیست کافی است، ولی اگر غیر از دندانها فک ها هم مشکل داشته باشند نیاز به جراحی فک می باشد.
در واقع در این مواقع ابتدا همکار متخصص ارتودنسی دندانها را درموقعیت نرمال خود نسبت به استخوان فک قرار میدهند که حتی در حین کار بیمار مشکل خود اعم از جلو بودن فک یا عقب بودن انرا بیشتر و بدتر از قبل می‌بیند.
بدنبال ارتودنسی و متناسب کردن رابطه دندان با فک در این مرحله جراحی فک انجام و علاوه بر برطرف شدن مشکلات اسکلتی فکین دندانها نیز در رابطه جدید فکی به صورت کامل روی هم قرار گرفته و اصطلاحا اکلوژن مناسب برقرار و بیمار علاوه بر زیبایی نتایج فانکشنال مربوط به جویدن را نیز بدست می آورد.
از این لحاظ است که انجام ارتودنسی قبل از جراحی و ادامه ان در دوره کوتاهی بعد از جراحی جهت کسب نتایج مناسب الزامی است.در این میان هماهنگی کامل بین جراح و ارتودنتیست از ابتدای درمان بسیار اهمیت دارد. مطالعه ادامه مقاله جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک را به شما توصیه می کنیم.
انواع مشکلات اسکلتال فکی
1- skletall class (جلو بودن فک پایین)
این ناهنجاری به دنبال رشد بیشتر فک پایین نسبت به فک بالا ایجاد میشود که معمولا فک بالا نیز با کاهش رشد رو به سمت جلو همراه است که در این موارد با توجه به معاینه کلینیکی بیمار و ارزیابی و انالیز رادیوگرافیکی بیمار تصمیم به جراحی هر دوفک گرفته میشود. اما در صورتیکه عامل ایجاد این ناهنجاری فقط در یک فک بوده وناهنجاری دیگری در هیچ بعد دیگری وجود نداشته باشد و اختلاف رشدی دو فک نیز زیاد نباشد امکان درمان و جراحی فقط با یک فک هم امکانپذیر است.
2- skletall class (عقب بودن فک پایین)
این ناهنجاری به دنبال رشد کاهش یافته در فک پایین میباشدومیتواند همراه با افزایش رشد در فک بالا باشد یا نباشد از علل این ناهنجاری میتوان به مسایل ژنتیکی و وراثت و تروما و…. اشاره کرد درمان جراحی جلو اوردن فک پایین با یا بدون جراحی فک بالا بر حسب مورد انجام میشود.
3- vertical maxillary excess (رشد بیش از حد عمودی فک بالا)
در این ناهنجاری معمولا بیشتر دیده شدن لثه های فک بالا در حین خنده از شکایت های اصلی بیماران میباشد که در درمان این مشکل نیز معمولا جراحی هر دو فک نیاز میباشد و تنها در شرایط خاصی امکان برطرف کردن شرایط تنها با جراحی یک فک امکان دارد. در این جراحی کاهش ارتفاع عمودی فک مدنظر است که البته مقدار این کاهش بر اساس انالیز سفالومتری بیمار وکلینیک بیمار بدست می اید.
برخی بیماران در قبل یا بعد از بلوغ دچار انحراف فک میشوند که میتوان به علل متابولیکی-هورمونال و نیز ضربه یا تروما در سنین پایینتر و پاتولوژی اشاره کرد. در این موارد رشد در صفحه کندیلی دو طرف معمولا مشابه و به یک اندازه نمی‌باشد و این مساله باعث انحراف فک به سمت مقابل که رشد کمتری دارد میشود.
نکته مهم قبل از تصمیم در مورد پلن جراحی ارزیابی دقیق علت انحراف میباشد که این مساله مستقیما می‌تواند طرح درمان بیمار راتغییر دهد.در صورتیکه رشد یک طرف همچنان نامتقارن نسبت به سمت مقابل وجود داشته باشد بعد از جراحی احتمال ریلاپس و بازگشت فک بیمار به شرایط قبل از جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک محتمل است. ارزیابی دقیق با انجام سینتی گرافی امکان پذیر است.
4- open bite
یکی از مهمترین عوامل ایجاد این ناهنجاری مکیدن انگشت میباشد که اگر بعد از ۷سالگی نیز ادامه پیدا کند. علاوه بر مشکلات دندانی مشکلات اسکلتال هم ایجاد مینماید که جهت درمان بعد ارتودنسی درمان جراحی که معمولا جراحی دو فک میباشد الزامی است.
البته مکیدن انگشت درمان های غیر جراحی متعدد دارد که این عادت ترک شوداما اگر درمان نشود منجر به تغییرات غیرقابل برگشت روی اسکلت صورت شده که صرفا در این مرحله با جراحی های اصلاح رشد فکی – ارتوگناتیک بر طرف میشود. از علل دیگر ایجاد این ناهنجاری میتوان به تنفس دهانی نیز اشاره کرد.